Hải Phòng từ lâu được biết đến là “thành phố cảng”, nơi giao thương tấp nập của miền Bắc. Sau khi hợp nhất với Hải Dương, Hải Phòng mới không chỉ mở rộng quy mô kinh tế, mà còn khẳng định vai trò là trung tâm thương mại, dịch vụ và logistics hàng đầu cả nước. Hệ thống cảng biển, chợ đầu mối, siêu thị, cùng những con số tăng trưởng ấn tượng đã tạo nên một “bến cảng phồn hoa” – nơi hội tụ và lan tỏa sức sống kinh tế.
Thương mại nội địa sôi động
Thương mại bán lẻ và tiêu dùng tại Hải Phòng mới phát triển nhanh chóng. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng từ 77,5 nghìn tỷ đồng năm 2015 lên tới 152 nghìn tỷ đồng năm 2021.
Toàn thành phố hiện có 154 chợ truyền thống, cùng 36 siêu thị và trung tâm thương mại hiện đại.
Sự kết hợp giữa hệ thống chợ truyền thống của Hải Dương và các trung tâm thương mại, siêu thị quy mô lớn ở Hải Phòng đã tạo nên một thị trường phong phú, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đa dạng của hơn 4,5 triệu dân. Đây cũng là nền tảng quan trọng để mở rộng thương mại điện tử, vốn đang bùng nổ mạnh mẽ trong thời kỳ chuyển đổi số.
Dịch vụ phát triển đa dạng
Ngành dịch vụ giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế, đạt 121 nghìn tỷ đồng năm 2021, chiếm gần 40% GRDP. Các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông phát triển mạnh, với sự hiện diện của nhiều ngân hàng lớn, tập đoàn quốc tế.
Du lịch dịch vụ là điểm nhấn: năm 2019, trước đại dịch, thành phố đón hơn 6,7 triệu lượt khách, doanh thu gần 6.000 tỷ đồng.
Cát Bà, Đồ Sơn, Côn Sơn – Kiếp Bạc trở thành điểm đến hấp dẫn, góp phần nâng cao hình ảnh thành phố.
Ngoài ra, dịch vụ giáo dục, y tế, công nghệ thông tin và thương mại điện tử cũng đang vươn lên, mở ra không gian phát triển mới cho nền kinh tế số.
Logistics – lợi thế chiến lược
Điểm sáng lớn nhất trong lĩnh vực dịch vụ của Hải Phòng mới chính là logistics. Với hệ thống giao thông đồng bộ gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường biển và đường hàng không, thành phố giữ vai trò cửa ngõ xuất nhập khẩu của miền Bắc.
Cảng biển: Năm 2021, Hải Phòng có 50 bến cảng, cảng nước sâu Lạch Huyện tiếp nhận tàu trọng tải 132.000 DWT, giúp hàng hóa đi thẳng tới châu Âu, Mỹ mà không cần trung chuyển.
Ngoại thương: kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2021 đạt 51,9 tỷ USD, trong đó xuất khẩu 26,3 tỷ, nhập khẩu 25,6 tỷ.
Hàng không: Sân bay quốc tế Cát Bi hiện đại, công suất 5 triệu hành khách/năm, cùng hàng hóa xuất nhập khẩu qua đường hàng không ngày càng tăng.
Sự phát triển logistics giúp giảm chi phí vận chuyển, nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng hóa, đồng thời khẳng định vị thế Hải Phòng như trung tâm logistics quốc tế của Việt Nam.
Tác động xã hội
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại, dịch vụ và logistics đã tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống. Thị trường dịch vụ đa dạng cũng giúp nâng cao chất lượng sống của người dân, từ mua sắm, giải trí đến chăm sóc sức khỏe.
Ngoài ra, sự bùng nổ logistics và dịch vụ cảng biển còn kéo theo sự phát triển của nhiều ngành liên quan: xây dựng, tài chính, công nghệ thông tin, đào tạo nhân lực. Hải Phòng mới dần trở thành trung tâm kinh tế dịch vụ đa ngành, lan tỏa ra toàn vùng.
Thách thức còn hiện hữu
Dù đạt thành tựu đáng kể, thương mại – dịch vụ và logistics của Hải Phòng mới vẫn đối diện thách thức. Hạ tầng một số nơi chưa đồng bộ, chi phí logistics còn cao so với khu vực. Nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành logistics và dịch vụ quốc tế còn thiếu hụt. Ngoài ra, sự cạnh tranh với các trung tâm kinh tế lớn như Hà Nội, Quảng Ninh cũng đặt ra yêu cầu đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Định hướng phát triển
Trong thời gian tới, Hải Phòng mới định hướng:
Phát triển logistics thông minh, ứng dụng AI, big data, blockchain.
Xây dựng trung tâm thương mại quốc tế và mở rộng dịch vụ tài chính – ngân hàng.
Thúc đẩy thương mại điện tử, kết hợp chợ truyền thống với sàn trực tuyến.
Đẩy mạnh du lịch dịch vụ cao cấp, biến Hải Phòng thành điểm đến hấp dẫn trong khu vực.
Kết luận
“Bến cảng phồn hoa” của Hải Phòng mới không chỉ là hình ảnh những con tàu tấp nập nơi cảng biển, mà còn là biểu tượng cho sự năng động của thương mại, dịch vụ và logistics. Đây chính là mạch máu nuôi dưỡng nền kinh tế, góp phần đưa thành phố vươn tầm khu vực, trở thành trung tâm giao thương – dịch vụ hàng đầu Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập.