Đầu hạ, khi những tán phượng nở đỏ rực trời, Hải Phòng bỗng trở thành thành phố của sắc màu. Màu phượng đỏ chan chứa ký ức học trò, màu xanh sông biển căng tràn sức sống, màu vàng rực của những con phố sáng đèn, và cả sắc nâu dân dã của bát bánh đa cua khói bay nghi ngút. Trong sự đa sắc ấy, người ta nhìn thấy một Hải Phòng vừa hiện đại, vừa bình dị, vừa dữ dội, vừa trữ tình – một đô thị mang hơi thở rất riêng, khó lẫn với bất kỳ nơi nào khác.
Ai từng đến Hải Phòng hẳn không thể quên hình ảnh những con phố rợp hoa phượng đỏ. Loài hoa ấy đã trở thành biểu tượng của thành phố, để mỗi mùa hè đến, đất Cảng lại khoác lên mình tấm áo rực rỡ. Hoa phượng đỏ không chỉ gợi nhắc đến tuổi học trò, mà còn gắn liền với tinh thần quật cường, rực cháy của người Hải Phòng. Nhà thơ Tô Hoài từng viết:
“Phượng hồng nở đỏ trời thương cảng,
Như ngọn lửa cháy mãi trong tim.”
Những cánh hoa phượng bay trong gió đã đi vào nhạc, vào thơ, trở thành âm hưởng quen thuộc, làm nên bản sắc riêng không nơi nào có.
Bước đi giữa lòng thành phố, người ta dễ dàng cảm nhận sự chuyển động nhanh chóng của một đô thị hiện đại. Những tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại sầm uất, khu đô thị mới mọc lên bên cạnh những dãy phố cổ kính. Đêm xuống, Hải Phòng rực sáng ánh đèn, nhộn nhịp với quán cà phê, quán bar, phố đi bộ Tam Bạc, nơi người trẻ tụ hội, hát hò, vui chơi. Không gian ấy vừa hiện đại, vừa gần gũi, toát lên phong cách sống trẻ trung, mạnh mẽ, đúng chất của người thành phố cảng: làm việc hết mình, tận hưởng hết mình.
Nếu Hà Nội nổi tiếng với sự trầm mặc, Huế dịu dàng với hồn thơ, thì Hải Phòng lại mang một vẻ đẹp khác: sôi động, thẳng thắn, chân chất mà không kém phần lãng mạn. Người Hải Phòng bước đi trên phố thường nhanh, nói năng hào sảng, làm việc quyết liệt, nhưng khi ngồi bên bát bánh đa cua, lại có thể chậm rãi nhâm nhi, kể chuyện đời thường giản dị. Chính sự đối lập ấy tạo nên sức hút khó cưỡng, khiến du khách phương xa dễ dàng cảm mến.
Ẩm thực Hải Phòng là một mảng màu không thể thiếu trong bức tranh đô thị. Nhắc đến thành phố này, người ta nghĩ ngay đến bánh đa cua – món ăn dân dã mà tinh tế, kết tinh từ gạo ngon, cua đồng ngọt thịt, rau xanh tươi mát. Hay bát bún cá cay đậm đà, chiếc bánh mì que giòn tan, đĩa nem cua bể vàng rộm. Trên khắp vỉa hè, những món ăn bình dị đã làm nên thương hiệu cho đất Cảng. Có câu ca dao vui rằng:
“Dù ai buôn bắc bán đông,
Vẫn thèm bánh đa đất Cảng đỏ hồng.”
Ẩm thực nơi đây không chỉ nuôi sống, mà còn nuôi dưỡng ký ức, làm nên bản sắc khó quên trong lòng mỗi người con Hải Phòng.
Sắc màu đô thị còn hiện rõ trong nhịp sống đời thường. Buổi sáng, công nhân hối hả vào ca, học sinh cắp sách đến trường, trên những con đường nhộn nhịp xe cộ. Buổi trưa, chợ dân sinh vẫn ồn ào tiếng mặc cả, phản ánh lối sống gần gũi, thân tình. Buổi tối, người dân thong dong dạo phố, ghé quán chè, quán ốc, tạo nên một không gian cộng đồng vừa đông vui, vừa ấm áp. Những hình ảnh ấy tuy bình dị nhưng chính là mạch sống của thành phố, thể hiện rõ sự năng động và tình người.
Bên cạnh vẻ hiện đại, Hải Phòng mới vẫn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống trong nếp sống đô thị. Tục lệ gói bánh chưng ngày Tết, rước đèn Trung thu, cúng giỗ tổ nghề, tất cả vẫn được duy trì, không chỉ ở làng quê mà cả trong phố phường. Nhiều gia đình trẻ vẫn truyền dạy con cái cách giữ lễ nghĩa, cách ăn nói lễ phép, cách gìn giữ phong tục. Chính điều này khiến đô thị Hải Phòng tuy mới mẻ, hiện đại nhưng không mất đi hồn cốt xưa.
Tất nhiên, quá trình đô thị hóa nhanh cũng đem đến nhiều thách thức: ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, áp lực hạ tầng. Nhưng trong thử thách ấy, người Hải Phòng đã và đang tìm cách giữ cân bằng. Những tuyến phố đi bộ xanh sạch, những công viên ven sông, những chiến dịch làm sạch biển Đồ Sơn, Cát Bà, tất cả đều thể hiện khát vọng xây dựng một thành phố đáng sống.
“Sắc màu Hải Phòng” vì thế không chỉ nằm ở hoa phượng đỏ, ở bát bánh đa cua, ở giọng nói bộc trực, mà còn nằm ở chính tinh thần của con người nơi đây. Một tinh thần thẳng thắn, nghĩa tình, dám nghĩ, dám làm. Người Hải Phòng đi đâu cũng mang theo niềm tự hào về thành phố cảng, để mỗi khi nhắc tới, trong tim họ lại vang lên giai điệu:
“Thành phố hoa phượng đỏ,
Nơi ấy tôi có một tình yêu…”
Hôm nay, giữa nhịp sống hối hả, Hải Phòng mới vẫn giữ được bản sắc riêng. Đó là sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, giữa bình dị và sôi động, giữa mộc mạc và phóng khoáng. Tất cả đã tạo nên một bức tranh đô thị rực rỡ, sống động – nơi mỗi sắc màu đều góp phần làm nên hồn phố cảng, để ai một lần đặt chân tới cũng lưu giữ trong lòng những ký ức khó quên.